Kraliçe Sofia Ulusal Sanat Müzesi veya MNCARS (İspanyolca: Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía veya Museo Reina Sofía, veya El Reina Sofía) İspanya’nın başkenti Madrid’de yer alan 20. yüzyıl sanat eserlerinin sergilendiği bir sanat müzesidir. İspanya kraliçesi Sofía de Grecia’ya adanan müze 10 Eylül 1992’de açıldı. Madrid Atocha Tren İstasyonu ve metrosuna yakın olan bu müze Sanatın Altın Üçgeni adı verilen bölgenin güney ucunda yer almaktadır. (Sanatın Altın Üçgeni Paseo del Prado caddesi çevresinde yer alan Kraliçe Sofia Ulusal Sanat Müzesi, Prado Müzesi ve Thyssen-Bornemisza Müzesi’nin bulunduğu bölgeye verilen bir isimdir.)
Müzede ağırlıklı olarak İspanyol sanatının eserleri sergilenmektedir. İspanya’nın 20. yüzyılda yaşamıs en tanınmış sanatçılarından ikisi olan Pablo Picasso ve Salvador Dalí’nin en önemli eserlerinin birçoğu burada sergilenmektedir. Bu eserlerden en tanınmış olanı Picasso’ya ait olan Guernica tablosudur. Müzenin sabit koleksiyonunda bu iki sanatçıya ek olarak Juan Gris, Joan Miró, Julio González, Eduardo Chillida, Antoni Tàpies, Pablo Gargallo, Pablo Serrano, Lucio Muñoz, Luis Gordillo, Jorge Oteiza ve José Gutiérrez Solana’nın da eserleri yer almaktadır.
Az sayıda da olsa uluslarası tanınmış, İspanyol olmayan sanatçıların eserleri de bu müzede sergilenmektedir. Bu sanatçılar arasında Pierre Bonnard, Vasiliy Kandinskiy, Robert Delaunay, Fernand Léger, Yves Tanguy, Man Ray, René Magritte, Max Ernst, Paul Klee, Jacques Lipchitz, Henry Moore, Alexander Calder, Diego Rivera, Lucio Fontana, Mark Rothko, Yves Klein, Richard Serra, Bruce Nauman, Donald Judd, Damien Hirst, Julian Schnabel, Joseph Beuys, Nam June Paik, Wolf Vostell, Gabriel Orozco, Clyfford Still, Cindy Sherman, Georges Braque ve Francis Bacon yer almaktadır.
Dünyanın en büyük modern sanat ve çağdaş sanatlar müzelerinden birisi olan Kraliçe Sofia Ulusal Sanat Müzesi, oldukça zengin sabit koleksiyonlarına ek olarak sık sık ulusal ve uluslararası geçici sergiler de düzenlemektedir.
Müzede sanat ağırlıklı 100,000’den fazla kitabın, 3,500 civari sesli kaydın ve 1,000 civari videonun bulunduğu halka açık ve ücretsiz bir kütüphane de yer almaktadır.
Şu an müze olarak kullanılan ana bina Madrid’de inşa edilmiş ilk büyük hastane yapısıdır. Dönemin İspanya kralı II. Felipe şehrin her tarafına yayılmış hastaneleri bir merkezde toplamaya karar verdi. 18. yüzyılda VI. Fernando şehirdeki mevcut binaların ihtiyaca cevap vermemesi nedeniyle yeni bir hastane inşa edilmesi emrini verdi. Mimar José de Hermosilla tarafından tasarlanan binanın inşaatına daha sonra Francisco Sabatini tarafından devam edildi. İnşaatına sık sık ara verilen bu yapı, Francisco Sabatini’nin önerdiği projenin sadece üçte birisi inşa edilebilmesine rağmen 1805 yılında kullanıma açıldı. Bu tarihten sonra birçok kez tamirat ve eklemelere maruz kalan hastana binası 1969 yılında kapatıldı.
1980 yılında bu binanın bir müzeye çevrilebilmesi icin renovasyon ve ek yapı inşaatlarına başlandı. Eski hastane binası merkez alınarak 1986 yılında Centro del Arte (Sanat Merkezi) adlı bir müze açıldı. 1988 yılında Kültür Bakanlığı tarafından ulusal müze olan bu yapının ismi Kraliçe Sofia Ulusal Sanat Müzesi olarak değiştirildi. Aynı sene müzeye eklenen yeni bölümler de halka açıldı. 1989 yılında mimar Ian Ritchie’nin eklediği üç cam kule sayesinde binanın mimari üslubu da değişikliğe uğradı.
Yaklaşık 8000 m2 (86,000 ft2) alana yayılan ve 92 milyon Avro’ya mal olan ve Fransız kökenli mimar Jean Nouvel tarafından tasarlanan ek müze yapısı Ekim 2005’te kullanıma açıldı. Eklenen yapılar arasında geçici sergilerin yapılabileceği sergi alanları, 500 ve 200 kişilik kapasiteye sahip iki oditoryum, bir kitap satış yeri, bir restoran ve müze çalışanlarının ofisleri yer almaktadır.
