Amaras Manastırı (Ermenice: Ամարաս վանք) Martuni İline bağlı Sos köyü yakınlarında Dağlık Karabağ bölgesinde bulunan bir Ermeni manastırı. Orta Çağ'da Ermenistan'ın önemli bir dini ve eğitim merkeziydi.
Ortaçağ tarihçileri Faustus Byuzand ve Movses Kaghankatvatsi'e göre Aydınlatıcı Grigor dördüncü yüzyılın başında Amaras Manastırı'nı kurdu.
Amaras Aydınlatıcı Aziz Grigor'in torunu Aziz Grigoris'in mezar yeriydi. Kalıntıları için inşa edilmiş bir mezar, 19. yüzyılda yeniden inşa edilmiş Aziz Grigoris kilisesinin apsisi altında hala var olmaktadır.
Beşinci yüzyılın başında Ermeni alfabesinin mucidi Mesrop Mashtots, Amaras'ta alfabeyi kullanan ilk okulu kurdu.
Manastır, on üçüncü yüzyılda Moğollar tarafından yağmalandı, 1387'de Timur işgali sırasında tahrip edildi ve on altıncı yüzyılda tekrar yıkıldı. Kurtulmuş savunma duvarlarının inşa edildiği onyedinci yüzyılın ikinci çeyreğinde radikal bir yeniden yapılanma geçirmiştir.
Amaras daha sonra terk edildi ve on dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında manastır, Rus İmparatorluk birliklerine sınır kalesi olarak hizmet etti.
Ermeni Apostolik Kilisesi, 1848'de manastırı geri aldı. Manastırın kilisesi askeri işgal döneminde, eski kilisenin sahasında yeni bir kilise inşa edilmesini gerekli kılacak şekilde ciddi olarak hasar görmüştür. Aziz Grigoris'e ithaf edilen bu yeni kilise 1858 yılında inşa edilmiş ve maliyet Şuşa şehrinin Ermenileri tarafından karşılanmıştır. Parlak beyaz taştan inşa edilmiş üç nefli bir bazilika olan yapı hala ayakta durmaktadır.
Manastır Sovyet döneminde terk edilmiştir.
Aziz Grigoris, başlangıçta günümüzde yıkılmış Aziz Grigor kilisesinin doğu ucuna gömüldü. 489’da, Kafkas Albanyası Kralı III. Vachagan Amaras'ı restore etti ve Aziz Grigoris'in kalıntıları için yeni bir şapel inşa ettirdi. Daha sonraki yüzyıllarda bu kilise mezarının üzerine bir kilise inşa edildi.
Aziz Grigoris kilisesinin sunağının altında bulunan mezar odasına kilisenin batı ucunda bulunan merdivenler ile ulaşılmaktadır. Doğu ucundaki engellenmiş bir geçit, geçmişte o yönden de bir giriş olduğunu göstermektedir. Mezar odası 1.9 m genişliğinde, 3.75 m uzunluğunda ve 3.5 m yüksekliğindedir. Yapının üst yarısı başlangıçta zemin seviyesinden 1.5 ila 2 metre yüksekte olacak şekilde inşa edilmiş olmasına rağmen günümüzde tamamen yeraltında bulunmaktadır. Oyma detayları, tarzsal açıdan 5. yüzyıla tarihlenmektedir.
